Ο άνθρωπος που πάλευε με τα λιοντάρια…
Formula 1
Ο άνθρωπος που πάλευε με τα λιοντάρια…
Formula 1Του Δημήτρη Γιόκκα
Ο πρώην μπάτσος από το Isle of Man της Βρετανίας υπήρξε ένας από τους πιο λιονταρόψυχους πιλότους στην ιστορία της Formula 1. Ούτε τρεις Montoya δεν θα μπορούσαν να προξενήσουν το δράμα και το θέαμα που αράδιασε κάποτε στις πίστες, ενώ κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει πετύχει καλύτερη αναλογία pole positions/συμμετοχών σε μια σεζόν.
Σήμερα, που γίνεσαι 72, σε έχω φέρει στη σκέψη και έχω τόσα να σου πω…
Ποιος μπορεί να ξεχάσει τη μέρα που έκανες το ντεμπούτο σου στη Formula 1 με την ομάδα του θρυλικού Colin Chapman, στο Grand Prix της Αυστρίας το 1980, στην παλιά και ανατριχιαστική πίστα του Osterreichring, όπου η μέση ωριά ταχύτητα του γύρου άγγιζε τα 240 χλμ./ώρα, έχοντας υποστεί σοβαρά εγκαύματα στην πλάτη, μιας και το σώμα σου ήταν για 40 ολόκληρους γύρους βουτηγμένο στη βενζίνη, η οποία διέρρευσε από το ντεπόζιτο της Lotus σου και βρήκε διέξοδο στο πιλοτήριό σου.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει την βροχερή κούρσα στο πριγκιπάτο του Μονακό το 1982 (δύο χρόνια προηγουμένως δεν είχες καν χρήματα για να πληρώσεις το εισιτήριο του λεωφορείου που θα σε πήγαινε μέχρι εκεί!) όταν φλέρταρες με την πρώτη σου νίκη, μέχρι που πάτησες εκείνη την βρεγμένη λευκή γραμμή και τότε το όνειρο έσβησε πάνω στο ατσάλι.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει εκείνη την καυτή κούρσα ανάμεσα στους ασφυκτικά στενούς τοίχους της πόλης του Dallas το 1984, όπου προηγήθηκες για 40 γύρους, προτού ξέμεινες από καύσιμο στον τελευταίο γύρο και όλοι τότε σε είδαμε, αντί να τα παρατάς, να κατεβαίνεις για να σπρώξεις τη Lotus σου μέχρι τη γραμμή του τέρματος (!), προτού λιποθυμήσεις από την εξάντληση και καταρρεύσεις στη ζεματιστή άσφαλτο, η οποία εκείνο το απόγευμα έλειωνε -κυριολεκτικά- από τη ζέστη. Έλαβες τελικά την 6η θέση και τον τελευταίο πόντο, έχοντας γίνει ο πρώτος πιλότος στην ιστορία που τερμάτισε με τα πόδια…
Ποιος μπορεί να ξεχάσει τον αγώνα στην υπέροχη πίστα του Brands Hatch το 1985, όταν κέρδισες επιτέλους το πρώτο σου Grand Prix με την αγαπημένη ομάδα του Frank Williams (και μάλιστα στο «σπίτι») δικαιώνοντας όσους πίστεψαν σε εσένα.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το Grand Prix του Detroit το 1987, όπου η ανεξέλεγκτη δύναμη του turbo των 1400 ίππων της Honda, δυσκόλευε ακόμη και έναν παλικαρά όπως εσύ να κρατήσει το μονοθέσιο όχι απλώς πάνω στην πίστα αλλά σε ευθεία γραμμή (!) -όπως ομολόγησες ύστερα από πολλά χρόνια-, φρενάροντας στο τέλος κάθε ευθείας με τη ψυχή στο στόμα και μετά στρίβοντας με το γκάζι στα δύο τρίτα ανοικτό (απελευθερώνοντας «μόλις» 500 ίππους) προσπαθώντας στο μεταξύ να υπολογίσεις στο μυαλό σου την καθυστέρηση του turbo, προτού σανιδώσεις το γκάζι και προσευχηθείς πως η δύναμη των υπόλοιπων 900 ίππων θα έφτανε τη σωστή στιγμή και ότι δεν θα γινόσουν αυτοκόλλητο στον τοίχο.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το Silverstone του 1987, όταν κάλυψες μια απόσταση 29 δευτερολέπτων μέσα σε 28 γύρους για να φτάσεις τον ομόσταβλό σου, τον πρωταθλητή Nelson Piquet, προτού τον αιφνιδιάσεις στο τέλος της Hangar straight με εκείνη την μανούβρα προσποίησης στα 300 σχεδόν χλμ./ώρα (σήμα κατατεθέν σου) βυθίζοντας πρώτος τη μύτη στη στροφή και αρπάζοντας τη νίκη από τα χέρια της χαμένης ελπίδας. Το κοινό σου εκστασιάστηκε και εσύ αργότερα το συνόψισες με τη φράση που έμεινε στην ιστορία: «το πλήθος μου έδινε ώθηση ένα δευτερόλεπτο ανά γύρο».
Ποιος μπορεί να ξεχάσει την κούρσα στην ίδια πίστα, ένα χρόνο αργότερα, όταν κατάφερες με εκείνη την άτονη πια Williams (οι ισχυροί κινητήρες της Honda έδωσαν τη θέση τους στους πολύ πιο αδύναμους πλην όμως μελωδικούς Judd V8) να τερματίσεις δεύτερος, νικημένος μόνο από τη McLaren του θρυλικού Senna, σε ένα απόγευμα κατά το οποίο η πίστα του Silverstone είχε μετατραπεί κυριολεκτικά σε λίμνη, και από τύχη… δεν πνίγηκε κανείς!
Το 1989 έγινες ο τελευταίος πιλότος στην ιστορία που επέλεξε προσωπικά ο Enzo Ferrari για την ομάδα του -μια πράξη μυθικής αναγνώρισης, χειροτονία από τον ίδιο τον ιδρυτή της θρησκείας του αυτοκινήτου. Όταν διέκοψες στη μέση το πρώτο σου δοκιμαστικό με την θεσπέσια 639 στο Fiorano, για να κάνεις ένα σύντομο μεσημεριανό διάλειμμα (υποσχέθηκες να πας να αγοράσεις ένα αρκουδάκι στον γιο σου Leo) μπήκες σε μια «πολιτική» Ferrari με τα ρούχα της δουλειάς -την κόκκινη στολή με το cavallino στο στήθος- και βγήκες στους δρόμους της πόλης. Στη στράτα, όμως, σε περίμενε μια ατέλειωτη ουρά αυτοκινήτων. Χωρίς δεύτερη σκέψη, σανίδωσες το γκάζι και άρχισες να προσπερνάς από το αντίθετο ρεύμα, μέχρι που έπεσες πάνω σε μπλόκο της αστυνομίας. Ο εξαγριωμένος αξιωματικός σου έγνεψε έντονα να σταματήσεις στην άκρη του δρόμου. Όμως, καθώς πλησίασε το αυτοκίνητο και αντίκρισε το πρόσωπό σου, σταμάτησε απότομα. Στάθηκε προσοχή, σε χαιρέτησε στρατιωτικά και αμέσως μετά σου έκανε νεύμα να συνεχίσεις.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει την πρώτη σου εκείνη κούρσα με τη Scuderia, στο Rio de Janeiro, όταν -λίγες ώρες πριν τον αγώνα- συνάντησες τυχαία έναν πιλότο της British Airways και συμφώνησες να επιβιβαστείς στην πτήση του, που ήταν προγραμματισμένη να αναχωρήσει πριν καν πέσει η καρό σημαία. Η λογική σου ήταν απλή: η Ferrari, στις χειμερινές δοκιμές, δεν είχε καταφέρει να συμπληρώσει περισσότερους από επτά συνεχόμενους γύρους πριν προδοθεί από το εύθραυστο κιβώτιο ταχυτήτων της. Τι θα μπορούσε να πάει διαφορετικά; Κι όμως, συμπλήρωσες εξήντα γύρους. Κέρδισες τον αγώνα και έχασες την πτήση…
Ποιος μπορεί να ξεχάσει την κούρσα της Ουγγαρίας εκείνης της χρονιάς (την καλύτερη που έχω προσωπικά δει στο Hungaroring), όταν ξεκίνησες 12ος και προσπέρασες τους πάντες -χωρίς DRS, σε μια τόσο στενή και ελικοειδή πίστα- συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Senna, πιάνοντας στον ύπνο αυτόν που ποτέ δεν ξεγελιόταν (καθώς φτάνατε κάποιον ουραγό) πανηγυρίζοντας στο τέλος την πιο ανέλπιστη νίκη η οποία δικαίωσε τους tifosi που σε βάφτισαν «il Leone».
Ποιος μπορεί να ξεχάσει την κούρσα στην γνήσια και ανελέητα σκληρή πίστα του Μεξικού, το 1990, όταν προσπέρασες προς το τέλος της κούρσας τη McLaren του Berger με την πιο θεαματική -και συνάμα παράτολμη- μανούβρα διπλής προσποίησης που έχω δει ποτέ σε πίστα, επιτιθέμενος από την εξωτερική πλευρά της τρομακτικής Peraltada -στροφής 180 μοιρών με απάνθρωπα ανώμαλο οδόστρωμα- στα 280 χλμ./ώρα. Κάποιος έπρεπε να σου θυμίσει τότε πως είχες μόνο μία ζωή. Μας χάρισες ένα επικό στιγμιότυπο για το οποίο μιλάμε μέχρι σήμερα.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το Grand Prix του Μονακό το 1992, όταν, μόλις οκτώ γύρους πριν από το τέλος, ενώ είχες σχεδόν σφραγίσει τη νίκη με την πανίσχυρη Williams-Renault σου -την ίδια που σου χάρισε τελικά τον τίτλο εκείνης της σεζόν- ένας απρόσμενος εφιάλτης σε ανάγκασε να περάσεις από τα pits για να αλλάξεις ένα τρύπιο λάστιχο. Εκεί, το απρόσμενο συνέβη: ο Senna, με την υποδεέστερη McLaren του, σε προσπέρασε, ανοίγοντας το κεφάλι μιας επικής μονομαχίας που κράτησε την ανάσα όλων μας εκείνους τους τελευταίους γύρους. Παρότι πάλεψες με κάθε ίχνος δύναμης και πάθους, δεν κατάφερες να νικήσεις τον Βραζιλιάνο. Όταν ανέβηκες στο βάθρο, το σώμα σου αγκομαχούσε σαν να είχε περάσει μέσα από τον ίδιο τον πόλεμο της ήττας, με αυτού του είδους τους θεατρινισμούς να αναγκάζουν αργότερα τον Paul Newman (την ομάδα του οποίου εκπροσωπούσες στις ΗΠΑ) να πει: «αυτός ο τύπος ήταν καλύτερος ηθοποιός από μένα».
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το 1993, χρονιά κατά την οποία η ομάδα της Williams και η Formula 1 σου γύρισαν την πλάτη, και εσύ σταύρωσες τον Ατλαντικό με την οικογένειά σου για να δοκιμάσεις τις ικανότητές σου στο πρωτάθλημα των Indycar. Σε είδα να κερδίζεις (στο ντεμπούτο σου !) στην street πίστα του Surfers Paradise και στη συνέχεια είπα πως θα τα βρεις σκούρα στις οβάλ πίστες των ΗΠΑ. Όταν όμως κέρδισες την κούρσα των 500 μιλίων στην κεκλιμένη αρένα του Michigan (τρέχοντας για 2 ώρες και 40 λεπτά με μέση ταχύτητα 303 χλμ./ώρα και ρουφώντας ασπιρίνη από το σωληνάριο υγρών σου για να καταπολεμήσεις τον πονοκέφαλο) τότε είπα πως είσαι superman -κιόλα αυτά πριν σε δω να κατακτάς τον τίτλο εκείνη τη χρονιά και να βάζεις γυαλιά στους Αμερικανούς.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το 1994, όταν επέστρεψες στη Formula 1 για να δώσεις ξανά πνοή στην παλιά σου ομάδα Williams λίγο μετά που έχασε τον Senna, κατακτώντας το pole και τη νίκη στην τελευταία κούρσα της χρονιάς στην Αδελαΐδα, σε ηλικία… 41 ετών!
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το 1995, όταν επέστρεψες και πάλι στη Formula 1 στη μέση της σεζόν, αυτή τη φορά με την ομάδα της McLaren. Εσύ και ο Ron Denna ήσασταν σαν το νερό και το λάδι -δύο εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες που όμως, με κάποιον τρόπο, έπρεπε να συνεργαστείτε για να φτάσετε στην κορυφή. Δεν χωρούσες καν στο στενοκομμένο μονοθέσιο και στην Ισπανία σε είδαμε να σταματάς στην μέση του αγώνα και να φεύγεις για πάντα μακριά από εμάς. Όπως ο θρυλικός συμπατριώτης σου, Stirling Moss, δεν ανακοίνωσες ποτέ επίσημα την απόσυρσή σου, αφήνοντας πίσω σου μια κληρονομιά 31 νικών, 32 pole positions και αμέτρητων στιγμών ακατάβλητου σθένους και ανατριχίλας._Δημήτρης Γιόκκας
Αναστοχασμός: Σε υποτίμησα, αγαπημένε Nigel Mansell, ίσως γιατί τότε η προσοχή μου ήταν στραμμένη στους γίγαντες Prost και Senna. Όμως ποτέ δεν θα ξεχάσω τη φλόγα που άναψες στις πίστες, τα βεγγαλικά που ακόμα φωτίζουν την καρδιά μου.
